UVIÉU, 23 DE Marzu (EUROPA PRESS)
El profesor ya investigador vascu Beñat Garaio Mendizabal plantega la recuperación nel usu na llingua asturiana de formes bien estremaes del castellán p'asina consiguir un mayor apoyu social y evitar la so asimilación pola llingua mayoritaria. Amás, cree necesario que'l movimientu asturianista xenere un discursu que combata "les idees hexemóniques" de les élites, ente elles la de l'artificalidá de la 'llingua' normativa.
Nel so estudiu incluyíu nel númberu 15 de la revista Filoloxía Asturiana, Garaio refierse a los planteamientos de Kloss (en Trudgill, 2004, pág. 37), que describe dos procesos (Abstand y Ausbau) que permite estremar dos o más variedaes. "Mientres que'l primeru refierse a una variedá que s'estrema de los sos vecinos (como podría ser el casu del eusquera vis-a-vis castellanu o francés), el segundu consiste nuna variedá asemeyada que quier estremase d'aquelles que tienen semeyances", esplica Garaio, que pertenez amás a la población vascoparlante d'Euskadi. "L'autor", sigue, "pon l'exemplu del catalán (vis-a-vis castellanu) y serbo-croata-bosniu, pero la planificación del corpus asturianu que tenga como oxetivu recuperar eses formes que lu estremaben col castellán podría ser una bona manera pa ganar prestixu y, arriendes d'ello, más adeptos".
Nesti puntu, recuerda que "la mayoría castellano-falante o la élite anti-asturianu fácilmente va defender que tamos ante un idioma artificial, de llaboratoriu, cosa qu'escaez reconocer el nacionalismu llingüísticu español sobre'l procesu d'ellaboración del castellanu actual". Remítese Garaio a los estudios del profesor Moreno Cabrera, que nel so ensayu sobre'l nacionalismu llingüísticu 2009, recordaba l'artificialidá del actual castellanu estándar.
Garaio refierse al procesu actual d'asimilación del asturianu pol castelanu como un casu de 'Language shift', o cambiu del idioma de referencia del individuu, "un fenómenu bien común nel mundu". "El creador del términu, el célebre Joshua Fishman describió (1991) situaciones onde los falantes dexaben de falar el so idioma y en poques xeneraciones un idioma podía desapaecer sin que nada pudiera remedialo. Tien, como s'aprecia, una gran relación cola muerte de les llingües", señala nel so artículu.
Al so xuiciu, "como pue apreciase, y anque los calces tendríen que dir d'otra forma, esto ye, investigando enforma la diversidá llingüístico del territoriu, fomentando la igualdá y la conocencia y reparando la represión existente, esa relación ente l'idioma castellanu y el so dialectu asturianu ye lo qu'hai que cambiar si quierse que l'asturianu goce de más prestixu".
Nel so estudiu, Garaio encamienta amás "a reforzar l'exércitu d'activistes" a favor de la oficialidá y la normalización del idioma "hasta tornar nuna amenaza pa les élites", y esixir amás polítiques reales de promoción y non namás de tolerancia.
La visión de la diversidá llingüística "como una oportunidá" y non namás "como un derechu", y l'alvertencia de que la oficialidá "nun ye la panacea" ("hai y hubo fracasos notables d'idiomes con
un ampliu apoyu institucional que nun tornó la situación") son dalgunos de los elementos qu'aporta Garaio na so investigación.
