Azukreen kimika osoa baldintzatzen duen fenomeno bat azaldu dute EHUko ikertzaile batek zuzenduriko ikerketa batean

Emilio J. Cocinero
EHU
Actualizado: miércoles, 5 enero 2011 17:00

BILBO, 5 Ene. (EUROPA PRESS) -

Azukreen kimika osoa baldintzatzen duen fenomeno bat azaldu dute Euskal Herriko Unibertsitateko (EHU) ikertzailea den Emilio J. Cocinerok elkarlanean zuzendu eta "Nature" aldizkarian argitaratu den ikerketa batean, EHUko iturriek jakinarazi dutenez.

Izaki bizidunak osatzen dituzten molekulak, hau da, biomolekulak, lau talde handitan banatzen dira: proteinak, lipidoak, azido nukleikoak eta gluzido edo azukreak. Azken horiek energia ematen diote organismoari. Efektu anomerikoak azukreen kimika osoa baldintzatzen du; izan ere, giltzarria da azukreak egonkortzeko.

"Ez zegoen zalantzarik efektu hau gertatzen zela, baina orain arte ez da inoiz deskribatu", azaldu du Emilio J. Cocinero ikertzaileak. Cocinero irakaslea da EHUko Kimika Fisikoa Sailean eta, Oxfordeko Unibertsitatearekin elkarlanean, lehen aldiz lortu du efektu hau isolatu eta neurtzea. Ikerketaren emaitza "Nature" aldizkarian argitaratu da, "Sensing the anomeric effect in a solvent-free environment" izenburuko artikuluan.

Efektu anomerikoa 1955ean identifikatu zen, baina, nahiz eta oso garrantzitsua izan kimikan eta biologian, oraindik ere ez dago argi zein den haren jatorri fisikoa eta orain arte ezin izan da efektuaren analisi zehatzik egin. Cocinero irakasleak lortu du, lehen aldiz, zenbatekoa den efektu anomerikoaren eragina azukre batean eta gainera frogatu du kanpoko efektu anomerikoa barruko efektu anomerikoari nagusitzen zaiola, orain arte uste zenaren kontra.

Ikerketa honetan azukre bat peptido txiki batekin batu zen, izaki bizidunetan ageri den gluzido-proteina sistemaren eredu bat egiteko. "Gas fasean egin zen ikerketa; ingurune horretan azukrearen berezko propietateak ikertu eta analiza ditzakegu", azaldu du Cocinerok.

Ikerketa egiteko laser espektroskopiaren eta ordenagailu bidezko analisiaren konbinazioa erabili zen. "Emaitzek pentsarazten dute berrebaluatu egin beharko dela efektu anomerikoak Kimikan nahiz Biologian daukan eragina. Izan ere, azukre gehienetan gertatzen da eta haien proportzioak aldatzen ditu naturan", esan du. Era berean, ikerketak lagun dezake argitzen zergatik organismoak aukeratzen dituen azukre jakin batzuk, nahiz eta naturan beste azukre batzuk ugariagoak izan.

Emilio J. Cocinerok Kimikako doktore titulua eskuratu zuen Valladolideko Unibertsitatean. Oxfordeko Unibertsitatean hiru urte eman ondoren, EHUra heldu zen 2009an. Edozelan ere, lankidetzan jarraitzen du Oxfordeko Unibertsitatearekin.

"Gure ikerketetan 'adreiluak' aztertzen ditugu, hau da, biomolekula hauek osatzen dituzten oinarrizko unitateak. Oso garrantzitsuak badira ere, oraindik ez ditugu guztiz ulertzen. Hasteko azukre soilak ikertu genituen, eta gero sistema gero eta konplexuagoak aztertzen hasi ginen: disakaridoak, hiru unitateko azukreak. Gero aztertu genuen disolbatzaileak azukreetan daukan eragina, zehazki uraren eragina zenbait azukretan. Gure helburua da gero eta sistema konplexuagoak ikertzea, gure organismoan gertatzen denaren ikuspegi errealagoa izateko", azaldu du.