'Galicia universal. Arte galega nas coleccións Abanca e Afundación' estará na Cidade da Cultura até o próximo 14 de outubro
SANTIAGO DE COMPOSTELA, 16 (EUROPA PRESS)
O rexional e o universal "ténsanse e enriquecen mutuamente" na exposición 'Galicia universal. Arte galega nas coleccións Abanca e Afundación', que reúne case 200 obras de 119 autores e que foi inaugurada este venres na Cidade da Cultura.
No acto de inauguración, ante artistas e autoridades, o titular da Xunta, Alberto Núñez Feijóo, erixiu á mostra "nunha das máis grandes de toda a historia" de Galicia, mentres que o presidente de Abanca, Juan Carlos Escotet, viu nela "un fito na historia recente das artes visuais" da comunidade.
A directora de Acción Cultural do Gaiás, María Pereira, definiu 'Galicia universal' como "un diálogo" ou "unha viaxe" desde mediados do século XIX até a actualidade.
Trátase dunha selección articulada en sete seccións da inxente colección de Abanca e Afundación, herdeiras das extintas caixas de aforro galegas, Caixa Galicia e Caixanova. Respecto diso, Pereira destacou a "importante construción da historia da arte de Galicia" que supuxo "o investimento" en todas estas obras.
Até o próximo 14 de outubro e desde este venres, na primeira planta do Museo Centro Gaiás poderanse gozar os cadros e creacións de numerosos artistas de renome, entre eles Urbano Lugrís, Laxeiro, Castelao, Carlos Maside, Manuel Colmeiro, Isaac Díaz Pardo, Luís Seoane e Picasso, entre outros.
Recibe ao visitante o mapa de Galicia de Lugrís, feito para un concesionario de coches da Coruña. Tamén hai un mural que Laxeiro fixo para o Café Moderno de Pontevedra e outros dous de Castelao, encargo do novo café de Vigo.
Os máis interesados poderán guiarse a través da 'app' de Abanca para a súa colección de arte, que escanea as obras para achegar unha ampla información sobre elas.
A mostra avanza con retratos de mulleres como "imaxe do país", na que os autores do movemento renovador empregan en ocasións unha iconografía cristiana e outras veces, a popular.
Precisamente unha 'Escena popular galega' é a que presenta o debuxo ao natural de Picasso, ao que Feijóo se referiu no seu discurso para lembrar a súa época en Galicia.
A POMBA "GALEGA" DE PICASSO
A pomba que serviu para o cartel do Congreso Mundial pola Paz de 1949 é "unha pomba galega", segundo resaltou o xefe do Goberno galego, quen, no contexto da reestruturación financeira, pero sen citalo, apelou ao "esforzo colectivo" que permitiu que esta mostra se inaugure hoxe en día.
Núñez Feijóo tamén remarcou que "non é fácil atopar" autores galegos "abonados ao illacionismo", nesa relación entre o local e o universal na que elevou a Galicia a "un dos grandes focos culturais", a pesar das súas dimensións. Este "tesouro" está en Galicia "e queda en Galicia", reivindicou, contrapóndoo co regreso do Pergamiño Vindel á Morgan Library de Nova York.
Pola súa banda, Escotet pronunciou unhas palabras reflexivas sobre o feito artístico e todo o que lle rodea. Así, chamou a atención sobre o que sucede cando un está "a soas" coa obra, e acerca dese "milagre" que se produce en 15 milésimas de segundo, en que o espectador decide se quere unha segunda impresión e profundar nos detalles ou mirar á seguinte creación.
"De todas estas obras", dixo sobre a mostra, é "posible dicir que son metáforas vivas do abarcador concepto de Galicia universal". "Sempre, en calquera circunstancia, o rexional e o universal ténsanse e enriquecen mutuamente", valorou.
Facendo fincapé en que estas obras "constitúen o patrimonio cultural de Galicia", o responsable da entidade financeira apuntou que 'Galicia universal' tamén pode percorrerse "como unha antoloxía da innovación da perspectiva estética dos procedementos da escenificación contida en cada obra".
Neste extremo, puxo o foco na "responsabilidade" da cadea de actores que debe dispor as "engrenaxes" para "facilitar os espazos" e que se poida dar o milagre do que falaba.
Nunha xornada que viu "fito" na historia recente das artes visuais, asegurou que o compromiso de Abanca e Afundación "non podería terminar aquí". "Nos próximos tempos, novos esforzos institucionais haberán de unirnos ao redor de proxectos culturais amplos e significativos", prognosticou.
DA PAISAXE Á DENUNCIA SOCIAL
Seguindo coa exposición, na primeira planta un espazo corresponde á paisaxe, con Serafín Avendaño, Ovidio Murguía (fillo de Rosalía de Castro e Manuel Murguía), María Antonia Dans...
Outro está reservado ao retrato e nel ocupa un papel relevante a 'Mujer rubia' de Maruja Mallo, unha adiantada ao seu tempo que xoga á ambigüidade e rompe fronteiras coa pintura dunha loura de pel negra.
No ámbito da natureza morta, elementos do mar como as sardiñas e outros da terra cobran a súa relevancia nos bodegóns dos creadores galegos.
A loita contra o caciquismo centra o discurso artístico comprometido e de denuncia social. Este apartado esconde historias como a do 'Cristo obrero' de Luís Seoane, que pintou para axudar a un cura de Madrid que deu unha homilía contra as penas de morte nos últimos anos do franquismo. A multa era tan elevada que o artista quixo colaborar co párroco, o que impulsou a solidariedade de todos os fregueses. Por iso é polo que o visitante pode gozar hoxe desta obra.
"A arte EXPÁNDESE"
A linguaxe do deseño de montaxe de 'Galicia universal' cambia na segunda planta, na que "a arte se expande", algo característico da metade do século XX até a actualidade. A pintura sae do marco e a escultura convértese en videoescultura, explicou María Pereira.
Coa figuración que representa o escultor Francisco Leiro e a abstracción personificada en Caruncho, nesta parte exponse obras de Menchu Lamas, Antón Patiño, entre moitos outros, nun repaso polo que foi o movemento Atlántica.
De 1960 á actualidade, a abstracción e a nova figuración dominan os óleos, as esculturas e outro tipo de creacións, con firmas como Jorge Castillo, Leopoldo Nóvoa e Raimundo Patiño.
Os cadros expóñense colgados de peites (o sistema que utilizan os museos nos seus almacéns para agrupalas e mantelas en boas condicións) que permiten ver as partes traseiras e comprobar as transparencias.
Arte atopado composto por plumas, esqueletos de peces e aves; figuras de arxila, outras de cera e palleiros con funda, reivindicando o paradoxo, completan esta viaxe pola historia da arte galego desde o século XIX até a actualidade, no que a mostra deixa paso a estéticas máis desenfadadas e Antía Moure aparece como a artista máis nova. A súa obra sobre a fugacidade do tempo funciona aquí como síntese das inquietudes contemporáneas.
