No último censo oficial do ano 2000 contabilizábanse uns 9.000 xitanos en Galicia, pero actualmente habería ao redor de 1.500 máis
SANTIAGO DE COMPOSTELA, 30 Mar. (EUROPA PRESS) -
O 90% dos xitanos residentes en Galicia están integrados, aínda que a percepción social que existe parece ser outra, segundo a Federación Secretariado Xitano de Galicia, que constata que, malia a "normalidade" da maioría da comunidade desta etnia, son o 10% restante o que cobra "protagonismo" en situacións de certo conflito.
O director da Federación Secretariado Xitano en Galicia, Santiago González Avión, explicou a Europa Press que, segundo os datos da súa organización, na actualidade na Comunidade galega residen aproximadamente "unhas 10.500 persoas de etnia xitana", aínda que advertiu de que os "datos oficiais" se remontan ao ano 2000 --recollidos tamén polo Valedor do Pobo nun estudio en 2005-- e cifrábanas en 8.417 persoas en 46 municipios.
Os actos de rexeitamento veciñal ao realoxo de xitanos procedentes dos poboados chabolistas de O Vao-Poio (Pontevedra) e Penamoa-A Coruña en novos barrios residenciais dos municipios de Pontevedra e da cidade herculina, respectivamente, traen á actualidade informativa determinadas actitudes sobre as que alertan varias organizacións do ámbito social.
Tras esta situación están tópicos e discursos que culpan á parte "máis débil" dun fenómeno complexo como son as drogas e as persoas en situación de exclusión social, segundo denuncian varias organizacións asinantes do manifesto 'Por unha sociedade plural, unha convivencia intercultural', entre a que se atopa o Secretariado Xitano.
González Avión analizou que "o máis visible socialmente e o que é noticia" ten que ver con en torno ao 10% da poboación xitana residente en Galicia e que, por distintas razóns, non conseguiu integrarse na sociedade. A partir do informe do ano 2000 e da estimación actual que realiza a súa federación, concretou que do total de xitanos que viven na comunidade, entre 3.000 e menos de 3.400 persoas desta etnia viviría nalgún dos 40 asentamentos que existen.
Detallou, así mesmo, que do total de poboados xitanos que hai en Galicia, "só oito" teñen algún grao de conflitividade e, entre eles, destacou como os de maior dimensión os de O Vao, no municipio pontevedrés de Poio, o de Penamoa, en A Coruña; e o Freixeiro (Narón).
AVANCES NA INTEGRACIÓN.
O representante do Secretariado Xitano explicou que en Galicia se decidiu hai anos situar poboados na periferia das grandes cidades e que, neles, se obrigou a vivir familias de etnia xitana que, en moitos casos, nin sequera se levaban ben, e que, nun contexto de marxinalidade, se propiciou tamén que fosen lugares idóneos para o tráfico de drogas malia a actuación policial.
Non obstante, insistiu no proceso de transformación que está a vivir a poboación xitana e nos "avances" en niveis de escolarización, atención sanitaria, vivenda, emprego e no ámbito cultural, logrados nos últimos anos e que están a propiciar a súa integración.
González Avión considerou como "factores clave" para a inserción social dos xitanos facilitar o seu acceso á vivenda e ao mercado laboral por conta allea, así como o desenvolvemento educativo.
Precisamente, sobre esta última cuestión, o profesor de Educación Multicultural da Facultade de Educación da Universidade de A Coruña (UDC), Juan José Bueno Aguilar, constatou que distintos colectivos de etnia xitana "saben que a súa integración pasa pola educación" e dixo que "eles se queren integrar, pero se a sociedade non quere é imposible".
Bueno Aguilar explicou a Europa Press que materias como Educación para a Cidadanía inciden na interculturalidade e a convivencia e poden axudar a transmitir ás novas xeracións a importancia do "diálogo". Animou as administracións a desenvolver propostas educativas orientadas á convivencia tanto para os alumnos coma para os profesores.
Ademais, aproveitou para opinar que detrás dos "incendios sociais e situacións de conflito" está unha "visión negativa" sobre esta etnia. Ao respecto, puntualizou a diferenza que existe entre a posición que este colectivo ten en Galicia fronte ao que conta en Andalucía, onde é habitual a presenza de xitanos que son profesionais con recoñecemento social.
Tanto o representante do Secretariado Xitano como o profesor en Educación Multicultural incidiron no papel que xogan os medios de comunicación para axudar a transmitir á sociedade unha imaxe normalizada da maioría das persoas de etnia xitana. Segundo Secretariado Xitano, "con calma e sen precipitarse" hai que ir vencendo a "resistencia social" que afecta a este colectivo.
PLANS DA XUNTA.
Tradicionalmente, boa parte da poboación constitúe un dos grupos máis vulnerables e con maior risco de exclusión social e económica. De feito, a Xunta de Galicia dedica no seu II Plan Galego de Inclusión Social 2007-2013 un apartado específico denominado 'Plan Galego de Desenvolvemento da comunidade xitana'.
Así, como estratexias de actuación, fálase de liñas de acción baseadas na "normalización", a "interculturalidade", "o protagonismo das persoas xitanas", "a transversalidade" e o "desenvolvemento comunitario".
Sen esquecer a "colaboración cos concellos", Vicepresidencia de Igualdade e Benestar Social aposta por ofrecer ao colectivo xitano oportunidades reais en vivenda, formación, educación, emprego e servizos sociais e sanitarios".
Precisamente, o director da Federación Secretariado Xitano en Galicia opinou que actualmente hai "unha oportunidade histórica" para "erradicar" os núcleos chabolistas e continuar coa normalización da comunidade xitana.
Alertou da necesidade de "non repetir o erro" de promover asentamentos "creados administrativamente" que acaben sendo un gueto e que perduren no tempo, xa que isto xa se fixo fai 30 ou 40 anos e foi "un fracaso". "Repetir ese erro sería encistar o problema e facer que non sexa posible resolvelo noutros 30 anos máis", advertiu.
"POBOADOS DE TRANSICIÓN".
En relación con este asunto, Santiago González Avión considerou que a idea de habilitar "poboados de transición" para realoxar xitanos residentes en choupanas, anunciada recentemente por Vicepresidencia da Xunta de Galicia, é "aceptable" só para contextos conflitivos.
Admitiu que "descoñece os detalles técnicos" da medida proposta anunciada polo vicepresidente de Igualdade e Benestar Social, Anxo Quintana, pero opinou que "pode que non sexa unha mala idea" para zonas nas que se identificaron conflitos". Non obstante, rexeitou unha aplicación xeral desta medida, xa que asegurou que hai "outras operacións con menor custo e maior éxito social".
Segundo González Avión, a clave do acerto nesta medida está en "garantir o seu caracter transitorio" e en que a súa aplicación conte con medios e recursos abondos que incidan tamén no ámbito da educación social e dos servizos sociais.
