El vocalista de Dixebra y fundador de la organización cree que nesti tiempu llogróse que la sociedá sienta l'asturianu como un patrimoniu
El colectivu prepara un actu conmemorativu pal 31 de xineru nel muséu Belles Artes, con actuación d'Alfredo González
UVIÉU, 21 de Xineru (EUROPA PRESS)
El cantante del grupu Dixebra y fundador de la Xunta pola Defensa de la Llingua, Xune Elipe, comparó güei la perda de les ayudes prometíes pol Gobiernu español y la UE pa comunidaes con llingua propia cola perda de los fondos mineros, "como si'l Gobiernu asturianu diz qu'equí nun hai mines", matizó.
Asina s'espresó'l vocalista, que güei fizo de voceru de la Xunta, na rueda de prensa pa conmemorar colos medios de comunicación el 25 aniversariu d'esta organización, fundada nel Muséu Belles Artes d'Uviéu un 21 de xineru de 1984. Xunto con representantes d'otres xeneraciones de militantes, Carlos Pulgar y María Xosé Martínez dieron anuncia de la efeméride y convocaron el primer actu pa conmemorala, que será'l día 31, nel muséu Belles Artes.
Elipe refirióse a les declaraciones de representantes del PP y del PSOE refugando la posibilidá de cambiar les postures de los sos partíos sobre la oficialidá pa optar a les ayudes comprometíes pol Gobiernu estatal por llingua propia. "Yo sólo voi facer una comparanza: ye como si'l Conseyu d'Europa diz qu'a toes aquelles comunidaes que tengan mines y tean sufriendo una reconversión industrial va dase-yos una montonera de perres y el Gobiernu asturianu diz que non, qu'equí nunca tuvimos mines", explicó. "Eso llámase irresponsabilidá y desfachatez de los representantes políticos del pueblu asturianu, que por nun dar el brazu a torcer lo que tán faciendo ye qu'el pueblu asturianu pierda recursos económicos nun momentu de crisis como'l que tamos viviendo, y echa perbaxo'l mitu de que la oficialidá ye carísima". Según Xune, "díbemos tener ayudes económiques reales que pagaríen la educación, la normalización y que como tamos viendo, pagaríen parte de la financiación".
Per otra parte, Xune refirióse al 25 aniversariu de la Xunta, sobre'l que señaló como llogru principal la concieciación social pa cola llingua. "Hai qu'estremar dos estayes bien clares: la institucional y la más social. Avanzóse muncho no que ye la concienciación a nivel de cai y ehí la xunta foi fundamental", afirmó. "Creo que la sociedá sí qu'avanzó en cuanto a la manera de ver la llingua, que yá se ve como un patrimoniu cultural irrenunciable", y destacó qu'anque "munchos de los que formen parte de la sociedá asturiana nun falen asturianu, sí que se llogró qu'haya un respetu hacia la xente que queremos falalu y que consideramos qu'esti patrimoniu ye parte de toos y toes los que conformamos esti país".
El vocalista de Dixebra explicó que "el conflictu llingüísticu nesti momentu ye a nivel institucional". "Siguimos como hai 25 años. Creo que se ficieron caxigalines. Daquella nun había política lilngüística y güei tamos faltos d'una verdadera política llingüística. Hai unos años creóse, como un llogru, una Oficina de Política Llingúística, y güei tenemos una qu'apaeció, desapaeció, subiéronla y baxáronla de categoría, diéron-y más y menos perres; pero nun ye tanto l'aspeutu material como la voluntá real de facer política llingüística".
Como fundador de la Xunta fizo alcordanza del contestu nel que nació esta organización. "Vimos la necesidá de crear una asociación qu'espardiere'l discursu de la llingua ente la sociedá, y que fuere independiente". Nesta situación organizóse un conceyu'l 21 de xineru de 1984 nel que s'axuntaron "sectores mui diversos de la sociedá asturiana, dende xente militante del PSOE y de IU, hasta de la CNT, pasando per independientes y xente del ámbitu cultural". "Un espectru ideolóxicu mui ampliu", matizó. Esplicó tamién que la Xunta quiso, dende l'entamu, "modernizar el discursu de la llingua, dexando'l discursu academicista y normativu, y pasar a otru más llanu, que la xente lu pudiere entender".
Matizó tamién que la Xunta nun nació como una organización pa lluchar pola oficialidá, sinón "que'l so fin ye qu'esti idioma dure otros 1.200 años como poco y pa eso la oficialidá ye una ferramienta fundamental". "La sociedá asturiana ta tan sumamente madura que si mañana declararen la oficialidá, la normalidá sería absoluta. Siguiría habiendo atascos, paru y crisis. Nun pasaría nada. El terromotu taría nes instituciones, que nun se prepararon en 25 años pa esti tema", acabó'l cantante y fundador de la organización.
ENSIN 'PATRIMONIALISMOS'
Carlos Pulgar, pertenciente a una segunda xeneración de militantes, definió la Xunta como "un proyeutu d'un únicu ámbitu d'actuación, independiente y apartadista, qu'evitó que nenguna corriente política 'patrimonializare' esti patrimoniu que ye la llingua". A entrugues de los periodistes, tachó al PSOE de principal responsable de la falta d'oficialidá y del desaniciu llingüísticu: "el 90% del tiempu de Gobiernu dende la transición el PSOE tuvo nel poder, tanto a nivel autonómicu como nel Estáu". La decisión (la oficialidá) tuvo nes sos manes y nunca dieron el pasu". Refirióse también al papel xugáu por instituciones europees como'l Conseyu d'Europa, que "sobre'l terrenu constata que la situación llingüística ye muncho meyor de lo que diz el gobiernu, y que se denuncia que nun hai medios, nin recursos".
Pela so parte, María Xosé Martínez, representante de la xeneración más moza de militantes, refirióse, entrugada polos medios a la necesidá de formación de profesores y maestros n'asturianu. "Hai 22.000 alumnos na educación primaria. Creemos que ta bien y que son datos bastantes pa que, coles reformes que se van facer agora, haya que formar profesoráu tanto de maxisteriu como de filoloxía". "Tol mundu sabe que per llei hai que formar un profesoráu y dar unes pautes y una salida a tou esti tema", acabó.
Los tres integrantes de la Xunta convocaron a los medios y a la ciudadanía en xeneral al actu de celebración que va tener llugar nel Belles Artes, nel que se va facer un balance de los 25 años, con intervención de delles persones venceyaes a la organización. Habrá tamién esposición de semeyes y vidios y actuación del cantautor Alfredo González, pa finar con un 'pinchéu' na Casa Posafuelles, el llocal social de la organización n'Uviéu.
