Compostela recibe ás estatuas expoliadas polo Franco cunha celebración multitudinaria dun "triunfo colectivo"

   SANTIAGO DE COMPOSTELA, 11 Dic. (EUROPA PRESS) -

   As estatuas de Xeremías e Ezequiel (antes, Isaac e Abraham), espoliadas pola familia Franco e devoltas 70 anos despois ao Concello de Santiago, xa se poden visitar no Museo do Pobo Galego, onde estarán expostas até o mes de maio xunto a unha pequena mostra expositiva que percorre a historia das pezas.

   Este fito histórico, consumado tras unha batalla legal que se estendeu durante unha década, celebrouse este xoves cun acto multitudinario. Xunto ao presidente do Padroado do Museo (Concha Losada), os exrexedores Martiño Noriega e Xosé Sánchez Bugallo e a alcaldesa, Goretti Sanmartín, festexaron así o que entenden como un "triunfo colectivo".

   Desde a sala na que se atopan as figuras, recoñeceron este logro a todo un equipo que conformaron xuristas, persoas arquiveiras, especialistas en historia e documentación e entidades de recuperación de memoria histórica. Mentres, nunha sala contigua, unha multitude seguía o acto por 'streaming' e esperaba o seu remate para observar en persona as figuras.

   Mención especial outorgou Noriega ao xurista Xaquín Monteagudo, que formaba parte da oficina xurídica do consistorio local e liderou a ofensiva, e a Ricardo Gurriarán e Ramón Yzquierdo Perrín, quen foron esenciais na parte histórica.

   "Esperamos que a restitución destas dúas esculturas sexa tamén o inicio doutras moitas historias de recuperación do patrimonio expoliado polo franquismo do que este sería un primeiro capítulo, un episodio pioneiro", celebrou Sanmartín, que lamentou que o proceso se consumase 50 anos após a morte do ditador e dedicou o triunfo ás vítimas do franquismo.

UN LITIXIO DUNHA DÉCADA

   A actual rexedora enfrontou a fase final dun longo litixio que abriu Noriega (Compostela Aberta, 2016-19), que este xoves animou a "tomar decisións e medidas arriscadas" desde a política local e iniciar batallas que "todo o mundo dá por perdidas", como sucedeu con esta.

   "Hai unha década tomouse unha decisión: recuperar a dous veciños de pedra, dous profetas do exilio que foron expoliados por unha ditadura", lembrou o exrexedor. Deste xeito quixo pór en valor a cadea de transmisión da institución: "Aquí iso funcionou".

   Con el como cara visible, o asunto chegou ao Xulgado de Madrid, que deu a razón aos herdeiros do ditador, do mesmo xeito que a Audiencia de Madrid. O seguinte na cadea, após Noriega, foi Sánchez Bugallo (PSOE, 2019-23), que rememorou como os servizos xurídicos apuntáronlle que unicamente existía un 2% de posibilidades de finalmente o xuízo.

   A última opción, o recurso de casación presentado con Bugallo ao mando, foi a que finalmente acabou prosperando. "Temos que facer proxectos políticos que transcendan os mandatos", alentou o exregidor socialista, en coincidencia coa mensaxe do seu predecesor.

   A resolución a este recurso chegou en xuño de 2025, durante o actual mandato de Sanmartín. O seu goberno ocupouse de coordinar a operación de devolución das estatuas a Santiago de Compostela, completada o pasado 1 de decembro, coa apertura das caixas que contiñan as estatuas ante a presenza dos medios. "Poñémoslle o ramo a unha historia longa", festexou este xoves.

EXPOSICIÓN

   Agora, o público poderá contemplar as estatuas no Museo do Pobo Galego. A sala na que se atopan inclúe unha liña do tempo sobre historia das pezas e un audiovisual que forma parte do proxecto KosmoTech_1200, da USC e do CISPAC, centrado na reconstrución do coro do Mestre Mateo e do conxunto do nártex do Pórtico da Gloria --incluída a fachada exterior, onde estaban situadas inicialmente as dúas esculturas--.

   Así mesmo, o público ten á súa disposición unha folla que inclúe códigos QR para acceder a materiais sobre o proceso creativo do Pórtico da Gloria, o periplo das estatuas até a súa devolución ao Concello de Santiago e a súa relevancia na cultura galega e europea.