O investigador Jorge Mira, sobre o cambio de hora: "Non é aforrar enerxía, é aliñarnos co ciclo natural do sol"

963006.1.260.149.20250329100050

   SANTIAGO DE COMPOSTELA, 29 Mar. (EUROPA PRESS) -

   O investigador e profesor da Universidade de Santiago de Compostela (USC), Jorge Mira, lidera xunto a un colega da Universidade de Sevilla, José María Martín Olalla, un estudo que defende o cambio de hora como mecanismo de adaptación ao medio.

   "A razón do cambio estacional de hora non é o aforro de enerxía, é facer que a actividade humana alíñese o máis posible co ciclo natural do sol", explica nunha entrevista concedida a Europa Press con motivo do que podería ser o último cambio de hora ao que se enfronte a sociedade actual.

   A mellor proba, explica, é o que facían os deputados das Cortes de Cádiz, que en 1810, elaboraron a primeira Constitución de España. "Puxeron un calendario de sesións que contemplaba un cambio estacional de hora. Tiñan de marzo a setembro un horario e de outubro a marzo, outro. Tal e como temos agora, o cal demostra que en 1810, cando non había ningún tipo de consideración de aforro enerxético, xa se deron conta de que tiñan que facer esa adaptación", lembra.

    Para o físico galego, eliminar o cambio sería un erro e suporía ir contra a propia natureza. Así o expoñen no estudo, no que demostran que "realmente o sincronizador, o activador da vida das persoas é o amencer".

   O punto de amencer desprázase, cambia ao longo do ano -- sempre fóra das zonas tropicais, onde se mantén estable -- e, "por tanto, o que fai o cambio estacional de hora é tentar replicar esa curva natural".

SEN CAMBIO, "LEVANTARIÁMONOS DESFASADÍSIMOS"

   De non facerse ese cambio fóra da zona tropical, advirte de que nos levantariamos en xuño "cun sol altísimo". "Ás 8.30 horas, o sol estaría no horizonte máis alto do que está en calquera momento do día nos meses de decembro e xaneiro, e iso en calquera parte da península", explica.

   Así, insiste en que nos estariamos levantando "cunha insolación xa enorme, de golpe, desfasadísimos", engadindo que habería que estudar os efectos fisiológicos que iso podería chegar a producir.

   "De feito, sempre chanceo dicindo que se deixamos de facer o cambio, as persoas que agora mesmo protestan vanse a inchar a facer estudos dos desamaños na poboación por non facelo", comenta.

   Sobre isto, considera Mira que o que falla, "como ocorre en tantos ámbitos da vida", é a difusión da información e "ter claras certas bases científicas".

   "Isto é coma se un quéixase das vacinas porque cando lle vacinan, pícanlle o brazo e dóelle ou pode ter un pouco de febre. Pero porque nos desbasta non podemos dicir que hai que deixar de vacinarse. É un pouco o mesmo reflexo, salvando certas distancias", ejemplifica.

OS ARGUMENTOS CONTRARIOS: "PILLADOS CON PINZAS"

   No estudo que elaborou xunto a Martín Olalla, o investigador galego analiza tamén os argumentos en contra do cambio horario. "Son argumentos moi pillados con pinzas", asevera.

   "Hai quen di que practicamente a xente morre co cambio de hora. Un non tería máis que ver o Sistema de Monitorización da Mortalidade Diaria (Momo) e verá que non hai ningún tipo de cambio nesa semana", asevera.

   Sobre isto lamenta que haxa persoas que saquen conclusións en base a mostras moi pequenas que non son extrapolables e que non teñen en conta a incerteza estatística -- por exemplo, se a semana do cambio chove e a xente queda en casa ou outro tipo de circunstancias externas que poden facer variar a estatística --.

   A postura contra o cambio de hora, defendida por países como Islandia e Finlandia, entre outros, chegou até a Unión Europea, que ten sobre a mesa a posibilidade de que o deste domingo sexa o último cambio.

    Preguntado por isto, explica que precisamente estes son países "de extremos", aos que o cambio de hora non lles afecta especialmente. E pon como exemplo a Estados Unidos, onde foi o actual secretario de Estado e ex senador por Florida, Marco Rubio, o que levou ao Senado norteamericano a proposta de eliminar o cambio estacional de hora.

    "E conseguiuno. Ten razón? En Florida si porque está preto da zona tropical e a variación do punto de saída do sol non é tan grande. Pero claro, parece descoñecer que arriba, en Nova York por exemplo, iso xa non funciona. E de feito, cando esa medida chegou á Cámara de Representantes, viron os problemas e a medida non seguiu adiante", detalla.

"NON HAI MANEIRA" DE DECANTARSE POR UN HORARIO

   En Europa, continúa, ocorre o mesmo. Finlandia propono pero cando chega á mesa do Consello Europeo, "danse conta de que hai un problema: con que horario quedamos?".

   Esa é para Mira a pregunta "do millón"; unha cuestión imposible de resolver. Así, expón que en España, se se colle o horario de verán todo o ano, durante catro meses ao ano, en Galicia sería de noite entre as 9 e as 10 da mañá, momento de primeira actividade.

    Con todo, se nos decantásemos polo de inverno, na costa mediterránea estaría a amencer entre as 5.00 e as 6.00 horas. "Xa non digamos se pomos o uso británico, que entón estaría a amencer entre as 4.00 e as 5.00 horas. E no inverno estaríaselles pondo o sol ás 15.00 horas. Non é posible arranxar iso", afirma.

    "Isto é como dicir que temos que elixir se quedamos con abrigo todo o ano ou con sandalias todo o ano (...). Eu dígolle: Mire, abrigo no inverno e sandalias no verán", sintetiza.

    Apunta ademais que isto pasaría no resto de países. En Italia, na fronteira con Eslovenia, dar tamén estas "aberracións horarias". "Non hai maneira de cadrar isto. Por que? Porque a Terra funciona así", remarca.

   Que o eixo sobre o que vira a Terra estea torcido con respecto ao plano da órbita provoca, entre outras cousas, que a oscilación das condicións solares, na zona fose do Trópico, sexa moi grande.

NON EXISTE A 'ANOMALÍA HORARIA ESPAÑOLA'

   "Por tanto, non é posible pretender ir a piñón fixo. É como dicir que imos co volante bloqueado nunha estrada con curvas. Se a estrada é recta, podes (...). No Ecuador, ti podes ir co reloxo a piñón fixo, pero fóra das zonas tropicais non podes facelo", indica.

    Isto aplica tamén á denominada 'anomalía horaria española', que o investigador galego afánase en desmentir. Argumenta que, se se analizan gráficas que teñan en conta a hora solar, vese "claramente" que os horarios son "case calcados".

    "Tiven debates con xente que me argumentaba que en España facemos algo mal porque facemos as cousas unha hora despois que os italianos. E eu dígolles (...) que os de Tokio fan as cousas 10 horas antes que os de Madrid porque o sol pasa 10 horas antes por Tokio que por Madrid. E en Roma o sol pasa unha hora antes que por Madrid (...) e por tanto é obvio que os italianos fan as cousas unha hora antes que os españois", explica.

    Por iso, Jorge Mira insiste: "Non existe esa suposta anomalía horaria española". "As sociedades non son estúpidas. Saben buscar por proba e erro onde está o seu equilibrio. E o actual sistema horario español é recoñecido pola poboación española. Andar tocando iso é moi grave", afirma.

    Conclúe o investigador lamentando o "terraplanismo funcional" que detecta nalgúns sectores. "Non entendo como pode haber xente dicindo estas animaladas e que despois estea aí sentando cátedra. Isto xa demóstrache que hai unhas bases podrecidas en certos grupos e que non razoan cunha base sólida".

    Para facerlle fronte, apela ao debate e á discusión sosegada entre sectores para non escoitar un "só aos seus", o que non enriquece nin permite avanzar.