"El futuru meyor pa la llingua esixe los mayores consensos y la necesidá de que naide quede al marxe de los pactos", afirmó Riaño.
UVIÉU, 7 May. (EUROPA PRESS) -
El presidente de l'Academia de la Llingua Asturiana (ALLA), Xosé Antón González Riaño, llamó a los grupos parllamentarios a que, "en nome del pueblu asturianu", falen "ensin más perda de tiempu" sobre la oficialidá "qu'Asturies constitucionalmente demanda y necesita".
Asina lo indica nel so discursu pola Xunta Estraordinaria de l'ALLA pol Día de les Lletres nel Teatru Campoamor, onde la institución acoyó a los miembros nuevos: l'escritor Xandru Martino como académicu correspondiente y a la periodista Pilar Rubiera Alonso como miembru d'honor.
Un actu al qu'asistieron el presidente del Principáu, Adrián Barbón; la conseyera de Cultura, Política Llingüística y Turismu, Berta Piñán; la conseyera d'Educación, Carmen Suárez; el presidente de la Xunta Xeneral, Marcelino Marcos; el rector Ignacio Villaverde; representantes de tolos grupos parllamentarios menos Vox y de sindicatos y asociaciones, amás d'alcaldes de 13 conceyos, ente los que nun taba Uviéu, qu'acueye l'actu.
Riaño, que principió'l so discursu recordando a les persones que sufrieron los efectos de la COVID y a los sectores clave, recordó que la crisis sanitaria afectó a la xera académica y que nun se pudieron llevar alantre actividades como la Universidá Asturiana de Branu (UABRA). Sobre'l trabayu futuru recordó que la institución ta nestos momentos trabayando nun diccionariu de gallego-asturianu y qu'anguaño yá esperen tener los datos definitivos del estudiu sociollingüísticu del Navia-Eo.
Otra manera, Riaño afirmó que nestos meses l'ALLA caltuvo aconceyamientos con tolos grupos parllamentarios menos con Vox. "En tolos casos nun clima de respetu y de diálogu francu qu'agradecemos y que ye'l que necesita la dignificación de la llingua asturiana", dixo.
Nesi sentíu, el presidente de l'ALLA indicó qu'hai abiertes oportunidaes nueves pa la dignificación del patrimoniu llingüísticu asturianu gracies a iniciatives como que'l Congresu se posicionara a favor de la oficialidá o la sentencia del Constitucional a favor del usu d'esti idioma na Xunta Xeneral, que según l'ALLA muestra que "l'usu efectivu y oficial de la llingua namás pue garantizase pente medies d'una reforma estatutaria qu'asina lo recueya".
Riaño señaló que la situación llegal de la llingua asturiana "nun ye homologable a la solución algamada poles ciudadaníes gallega, vasca, navarra, catalana, valenciana, balear o aranesa" y recordó qu'Asturies "nun meyoró, nin social nin económicamente, por nun valorar con procuru la nuestra riqueza llingüística a lo llargo de los caberos cuarenta años".
"Ye irracional dir a la escontra d'esa realidá y ye insostenible pretender xustificar que nes otres comunidaes billingües sí se tien que cumplir la Constitución y n'Asturies non", afirmó, pa destacar que "tovía tamos a tiempu de salvar una llingua y una cultura milenaries que nos pertenecen a nós, pero tamién a la humanidá entera".
Nesi sentíu, llamó a facelo "con xenerosidá, ensin esclusiones y afitando l'alcuerdu ente la sociedá asturiana representada na Xunta Xeneral". "El meyor futuru pa la llingua esixe los mayores consensos y la necesidá de que naide que sienta a Asturies quede al marxe de los pautos", afirmó Riaño.
P'acabar, llamó a los representantes políticos a falar "ensin más perda de tiempu" sobre la oficialidá "qu'Asturies, constitucionalmente, demanda y necesita". Nesi sentíu, ufrió l'ALLA p'asesorar porque "ye esta una oportunidá que nun podemos dexar de llau" pa facer llegar a les xeneraciones futures "l'alma d'Asturies".
"Esti tien que ser l'últimu Día de les Lletres Asturianes ensin oficialidá. Dientro d'un añu tenemos que tar equí, otra vuelta, festexando tar llibres de la pandemia y cola llibertá llingüística qu'afita una oficialidá llograda ente toes y toos", sentenció'l presidente de l'ALLA.
