Os cambios chegaron por mor de cinco mocións de censura que saíron adiante, pero tamén por varias renuncias e falecementos
SANTIAGO DE COMPOSTELA, 22 May. (EUROPA PRESS) -
Máis de 160.000 galegos que viven en 24 dos 313 municipios da Comunidade cambiaron de alcalde nos dous primeiros anos transcorridos desde as eleccións celebradas o 26 de maio de 2019 e ás portas de exceder o ecuador de mandato, que formalmente se fará o 15 de xuño, data na que constituíron as corporacións locais dous anos atrás.
Os cambios de rexedor rexistrados chegaron pola vía da moción de censura (cinco exitosas), pero tamén houbo renuncias por motivos políticos ou outras razóns --entre as máis recentes está a de José Miñones en Ames (A Coruña) para asumir a Delegación do Goberno--, así como falecementos.
De feito, Baralla (Lugo) viviu un dos primeiros cambios de rexedor ao asumir o bastón de mando Miguel González (PP), fillo de Manuel González Capón. O seu pai renunciara á Alcaldía da localidade apenas 15 días despois de tomar posesión e faleceu tres días despois de dar este paso debido a unha enfermidade que padecía.
Lugo é, en todo caso, a provincia na que menor número de municipios cambiaron de rexedor neste período. De feito, só o fixeron tres que suman menos de 10.000 habitantes: Baralla, Mondoñedo e Monterroso. Cada unha das outras tres provincias acumula sete cambios de rexedor nos últimos dous anos.
A calma política en Lugo non se viu embazada por ningunha moción de censura e, á marxe do caso de Baralla, foi a agora deputada e presidenta provincial do PP, Elena Candia, a que axitou a vida política lucense ao deixar o bastón de mando en mans de Manuel Otero para acompañar a Alberto Núñez Feijóo nas listas das últimas autonómicas.
Máis aló, as crises de goberno rexistradas en Monterroso acabaron cando Rocío Seijas, de Independentes por Monterroso (IxM), substituíu a finais de xullo de 2020 na Alcaldía a Antonio Gato.
MOCIÓNS E RENUNCIAS EN A CORUÑA
Na Coruña, os máis de 71.000 veciños de sete municipios cambiaron de rexedor desde maio de 2019. En dous, o cambio chegou ao prosperar unha moción de censura: Fene e Mugardos. A principios deste mes, edís non adscritos co apoio de PP e APIN tentaron tamén impulsar unha moción de censura en Ponteceso, pero freouna a lei antitransfuguismo e o rexedor, Lois García Carballido, mantén o bastón de mando.
Outro catro cambios na Coruña producíronse após as renuncias de rexedores por diversos motivos. Así, Blas García foi elixido alcalde de Ames o mes pasado após porse Miñones á fronte da Delegación do Goberno. Pouco despois, Manuel Mirás, alcalde de Oroso renunciou e deixou o bastón de mando ao tamén socialista Luís Rei, aínda que asegurou que seguiría en política.
Por motivos persoais renunciou no seu día e tras 41 anos no cargo o rexedor de Brión, José Luís García, cuxo cargo asumiu o seu até entón número dous, Pablo Lago. Mentres, Juan Manuel Rodríguez substituíu en 2020 na Alcaldía de Cerceda a José García Liñares, que gobernou o municipio durante case 25 anos, e dimitiu despois de ser inhabilitado por un delito de prevaricación administrativa.
Finalmente, en Mañón asumiu a Alcaldía o pasado mes de febreiro o popular Alfredo Dovale atras o falecemento por enfermidade de Alfonso Balseiro.
TRES MOCIÓNS EN OURENSE
Nestes dous anos, ademais, case 14.500 veciños de sete concellos de Ourense viron como as súas alcaldías cambiaron de dirixentes por distintos motivos. O primeiro destes cambios tivo lugar no Irixo, onde Manuel Cerdeira ocupou a Alcaldía após o falecemento do que fora rexedor durante máis de 30 décadas, Manuel Penedo.
Despois da cita coas urnas de maio de 2019, en Laza un pacto entre o PSOE e Xuntos por Laza permitiu a investidura do socialista Jesús Blanco. Con todo, após un ano de mandato optou por presentar a súa renuncia acusando os seus socios de "obstrucionismo". Coa súa marcha, o PP recuperou o bastón de mando.
Neste tempo, saíron adiante tres mocións de censura nesta provincia. En concreto, en Castrelo de Miño, o popular Avelino Pazos logrou facerse coa Alcaldía após un pacto con dous exconcejales do PSOE, un acordo que apartou ao rexedor do BNG, Esteban Suárez. Pola súa banda, en Ribadavia, a socialista Noelia Rodríguez converteuse a alcaldesa ao apoiar Ribeiro en Común unha moción contra o popular César Fernández.
Ademais, os veciños de Viana do Bolo verán pasar até tres alcaldes pola Casa Consistorial neste mandato. Aínda que após as eleccións un pacto entre BNG e PSOE posibilitou a investidura do nacionalista Secundino Fernández, dous dos concelleiros socialistas abandonaron o PSOE para pactar unha moción de censura. O acordo inclúe que o actual alcalde Abelardo Carballo --exsocialista-- e o popular Andrés Montesinos se repartan a Alcaldía.
Pola súa banda, en San Amaro (Ourense), a socialista María del Carmen Pérez Curral presentou a súa dimisión por razóns persoais, o que deu lugar a que o tamén socialista Rubén Gómez fose investido alcalde. Queda por ver se os socialistas e Xuntos por San Amaro cumprirán o acordo polo que tamén se prevé que proximamente se turnen o bastón de mando.
Ademais, a elaboración da candidatura ourensá do PP para as eleccións autonómicas do pasado ano provocou cambios de alcalde en dúas localidades da provincia: Bande e Cenlle.
PROVINCIA DE PONTEVEDRA
En Pontevedra, producíronse cambios nas alcaldías de sete concellos que suman unha poboación total de máis de 66.000 habitantes. En Cangas, a morte de Xosé Manuel Pazos motivou que accedese á Alcaldía Victoria Portas, tamén de Alternativa Canguesa de Esquerdas (ACE). Ademais, unha enfermidade apartou do cargo ao rexedor de Ponteareas, Xosé Represesas (BNG) polo que a primeira tenente de alcalde, Cristina Fernández, exerce en funcións o mando.
Tamén dimitiu por consello médico o rexedor de Dozón, o popular Adolfo Campos, quen tras 33 anos na Alcaldía foi relevado no cargo polo seu fillo, Adolfo Campos Vázquez. Pola súa banda, en agosto de 2020, o socialista Francisco Costa anunciou que presentaba por motivos persoais a súa renuncia como alcalde de Vilaboa, un cargo que pasou a ocupar César Poza, tamén do PSOE.
Tamén un ano despois dos comicios, o que fose alcalde socialista de Catoira (Pontevedra) Alberto García recuperou a Alcaldía pese ao fracaso dunha moción de censura presentada despois dun acordo do seu grupo co PP local contra o rexedor do Bloque Xoan Castiñeiros.
O nomeamento da alcaldesa de Moraña, Luisa Piñeiro, como delegada da Xunta na provincia motivou un cambio na alcaldía deste municipio. Con todo, após ser condenada por prevaricación e fraude en relación a unhas obras nun campo de fútbol tivo que presentar a súa dimisión. Coa súa marcha, o Goberno galego volveu optar por outro alcalde para o cargo, neste caso o de Rodeiro Luís López, quen tamén tivo que deixar o bastón de mando noutro compañeiro de filas.
Ás PUERTAS DE ROTAR DE ALCALDE
Coa chegada do ecuador do mandato, en seis concellos galegos cobran protagonismo os acordos para cambiar de rexedor nos próximos días. En Toques e Salceda de Caselas non se auguran problemas para o cambio, pero a situación é distinta en Santa Comba --onde os problemas entre os socios empezaron case desde o principio e o conflito está nun punto álxido--.
Queda por ver tamén se o acordo cumprirase en San Amaro e Viana do Bolo (Ourense). Ademais, en Vila de Cruces, nin sequera hai consenso en que o pacto --do que non hai nada por escrito-- chegase a producirse algunha vez.
